ORAL PATOLOJİ - Önsöz

ORAL PATOLOJİ UZMANLIĞI

Ülkemizde Prof. Dr. Melih Tahsinoğlu ile başlayan Oral Patoloji’ye gönül verenler arasında ilklerden biri olmanın gururunun yanısıra o yıllardaki bilimsel savaşımı ve güçlükleri en yoğun biçimde yaşamış olmanın burukluğunu unutamıyorum… Bilimsel yansızlığı ve bilgisinin gücü nedeniyle şovenist yaklaşımlara karşı olabildiğince direnç gösteren Melih hoca’yı 1980’nin 13 Nisan’ında yitirdikten sonra inen maskeleri unutamıyorum… Oral Patoloji’nin önemli konularından biri olan Odontogen Tümörler kitabı (1981) ile Dişhekimliği öğrencilerine yönelik ilk Genel Patoloji kitabının (1984) yayınlanma aşamalarında yaşadığım matbaa günlerinde kurşundan dökülmüş harflerin yan yana dizilmesini izlemekten, prova baskılarını gözden geçirirken içilen çaylardan aldığım keyfi unutamıyorum… Bugünlerde ise “on line” ulaşabildiğim ünlü Oral Patoloji ve Patoloji dergilerindeki bilimsel yazıları, cebimde taşıyabildiğim bir bellek içinde istediğim yere götürebiliyorum... Tüm dünyada bilgisayar ve internet olanaklarının sınırsız bir biçimde geliştiği, bilgiye ulaşmanın kolaylaştığı, kitap okumak kadar kitap yazmanın da irdelendiği yeni yüzyılda, bilimsel ve teknik gelişmelerdeki baş döndürücü hıza koşut olarak birçok ülkede mistik düşüncelerin de güçlendiğini, yaygınlaştığını, örgütlendiğini ve ülkeleri yönettiğini şaşkınlıkla izliyorum... İnsan haklarını savunan gelişmiş toplumlar, ülkelerine gelmek isteyenleri vize, aralarına katılmak isteyenleri ise ırk, din ve dil süzgecinden geçirerek seçebiliyor; siyasal egemenlikleri ve kendi toplumlarının refahı için çocukları kıyan savaşlar açabiliyorlar.

Ülkemizin değişik yörelerindeki Dişhekimliği Fakültelerinde Oral Patoloji ders programlarının açılmış olmasını mutlulukla izliyorum. Türkiye’de yazılmış birkaç Oral Patoloji kitabından biri olarak Yeditepe Üniversitesi yayını olarak sunduğum eserde, dişhekimliği lisans ve lisansüstü öğrencileri ile çene-yüz patolojisine ilgi duyan tıp doktorlarına yönelik temel bilgileri kolay anlaşılır bir biçimde sunmaktan mutluluk duyuyorum. Anlayarak okumak ve düşünerek yazmak dürtüsünün insanlara özgü bir nitelik olduğunu anımsadığımızda, baskıdan yeni çıkmış bir gazete ya da kitabın kokusunun yazarına ve okuyucuya ne kadar keyif verdiğinin de kolayca algılarız, ancak yaşadığımız teknoloji ve bilgi çağı beni biraz da bu yoldan ("twitter") yürümeye zorladı.

Buradaki bilgilerin çok büyük bölümü bireysel deneyimlere dayanmaktadır; 41 yıllık deneyim. Görmediklerimi ve bilmediklerimi de başkalarından aldım.

...ve UZMANLIK

Yıllardır çabaladığımız ve sonunda çağdaş uzmanlıklardan biri olan Oral Patoloji Uzmanlığı'na kavuşmamız, konuya emek vermiş olan meslektaşlarımızı mutlu etmiştir:
"Resmi Gazetede yayınlanan 7151 sayılı kanun ile 1219 sayılı kanuna eklenen  MADDE 7: 1219 sayılı Kanuna ekli 2 sayılı “Diş Hekimliğinde Uzmanlık Ana Dalları ve Eğitim Sürelerine Dair Çizelge”ye aşağıdaki satır eklenmiştir; “9- Oral Patoloji Uzmanlık Dalı".

A. Sedat Çöloğlu, Dr.med.dent.

Oral Patoloji Uzmanı

 BLOG İÇERİSİNDE NELER BULACAKSINIZ! 

Biyopsi: doku örneklemesi ve örneklerin gönderilmesi

Biyopsi tipleri

Anatomik niteliklerine göre biyopsi uygulamaları 

Biyopsi örneklerinin saklanması ve gönderilmesi

Histopatolojik inceleme

Gelişme bozuklukları ve Genetik hastalıklar

Kemiklere özgü gelişme bozuklukları ve genetik hastalıklar

Orofasiyal yarıklar

Çene-yüz hipoplazileri

İskelet sistemi anomalileri

Dişlere özgü gelişme bozuklukları ve genetik hastalıklar

Büyüklük anomalileri

Biçim anomalileri

Sayı anomalileri

Dişlerin yapısal anomalileri

Yumuşak dokulara özgü gelişme bozuklukları ve genetik hastalıklar

Vasküler malformasyonlar

İdiopatik dişeti hiperplazisi

Dil anomalileri

Yanak ve Dudak anomalileri

Ağız mukozasının kalıtsal hastalıkları

Stomatitler

Fiziksel nedenlere bağlı stomatitler

Mukoza yanıkları

Mekanik travmalara bağlı stomatitler

Kimyasal maddelere ve İlaçlara bağlı stomatitler

Kimyasal mukoza yanıkları

İlaçların neden olduğu stomatitler

Allerjik stomatitler

Üremik stomatit

Silikon granülomları

Canlı etkenlere bağlı stomatitler

Bakteriyel stomatitler

Viral stomatitler

Fungal stomatitler

Parazitik stomatitler

Otoimmun stomatitler

Pemfigus grubu stomatitler

Pemfigoid grubu stomatitler

Lupus erythematosus

İmmun yetmezliklere bağlı stomatitler

Organ transplantasyonları sonrasında görülen stomatitler

AIDS kökenli stomatitler

Diabetik stomatitler

Onkoterapi stomatitleri

Nedeni bilinmeyen (idiopatik) stomatitleri

Aftöz stomatitler

Lichen planus

Pyostomatitis vegetans

Benign migratory glossitis

Sarkoidoz stomatiti

Angina bullosa hemorrhagica

Sweet sendromu

Sistemik hastalıklar

Sistemik hastalıklarda ağız boşluğu bulguları

Endokrin sistem hastalıkları

Hematolojik hastalıklar

Gastrointestinal sistem ve Karaciğer hastalıkları

Metabolik kemik hastalıkları

Beslenme bozuklukları ve Avitaminozlar

Amiloidozis

Vaskülit

Ağız lezyonlarından kökenli sistemik hastalıklar

Diabetes mellitus

Kardiyovasküler hastalıklar

Akciğer hastalıkları

Gebelik

Hiperplaziler

Yumuşak doku hiperplazileri

Epitelyal hiperplaziler

Fibroepitelyal hiperplaziler

Mezenkimal doku hiperplazileri

Lenfoid doku hiperplazileri

Kemik hiperplazileri

Hiperossifikasyon

Torus palatinus ve Torus mandibularis

Processus coronoideus hiperplazisi

Ağız mukozasının prekanseröz lezyonları

Etyolojik faktörler

Fiziksel etkenler

Kimyasal maddeler

Canlı etkenler

Genetik faktörler

İmmunosupresyon

Prekanseröz (premalign) lezyonların tipleri

Mukozanın gerçek prekanseröz lezyonları

Kanserleşme eğilimi gösterebilen değişiklikler

Oral epitelyal displazi

Ayırıcı tanıda patoloji yöntemleri

Genomik belirteçler

Diferansiyasyon belirteçleri

Proliferasyon belirteçleri

Progresyon belirteçleri

Adezyon belirteçleri

Angiogenezis belirteçleri

Ayırıcı tanıda biyokimyasal yöntemler

Skuamöz epitel tümörleri

Selim tümörler

Papilloma ve Papillomatozis

Inverted papilloma

Melanoakantoma

Karsinomlar

Skuamöz hücreli karsinom

Skuamöz hücreli karsinomların özel tipleri

Ayırıcı tanıda patoloji yöntemleri

Madde birikmeleri ve Pigmentler

Amiloidozis

Lipoid proteinozis

Ağız mukozasının pigmentasyonları

Ekzojen pigmentler

Endojen pigmentler

Dişlerde görülen pigmentasyonlar

Melanotik tümörler

Selim tümörler

Ağız mukozasının nevosellüler (melanotik) nevusları

Bebeklerin melanotik nöroektodermal tümörü

Habis tümörler

Malign melanoma

Mezenkimal tümörler

Nöral tümörler

Schwannoma

Nörofibroma ve Nörofibromatozis

Malign nörinal tümörler

Fibröz, myofibroblastik ve fibrohistiositik tümörler

Fibröz doku tümörleri

Myofibroma (myofibromatozis)

Myofibroblastik sarkoma

Fibrosarkoma

Fibröz histiositoma

Lipomatöz tümörler

oma ve Liposarkoma

Düz kas dokusu tümörleri

abdomyoma

Çizgili kas dokusu tümörleriü,

Embriyonal rabdomyosarkoma

Alveoler rabdomyosarkoma

Vasküler tümörler

Kapiller hemangioma

Kavernöz hemangioma

Lenfangioma

Hemangioperisitoma

Kaposi sarkomu

Angiosarkoma

Mezenkimoma grubu tümörler

Kökeni belirlenemeyen tümörler

Granüllü hücreli myoblastoma

Konjenital epulis

Alveolar soft-part sarcoma

  

Periapikal infeksiyonlar ve Osteomyelitler

Periapikal infeksiyonlar

Periapikal abse

Apikal granülom

Osteomyelitler

Süpüratif (irinli) osteomyelitler

Sklerozan (süpüratif olamayan) osteomyelitler

Özgün (spesifik) osteomyelitler

Osteomyelit görülebilen sendromlar

Kistler ve Kistik oluşumlar

Odontogen yangısal kistler

Radiküler kist

Residüel kist

Paradental kist

Odontogen gelişim kistleri

Primordial kist

Dentigeröz kist

Erüpsiyon kisti

Odontogen keratokist

Lateral periodontal kist

Botrioid odontogen kist

Glanduler odontogen kist

Gölge hücreli odontogen kist

Gingival kistler

Non-odontogen gelişim kistleri (fissüral kistler)

Nazopalatin kanal kisti

Nazolabial kist

Palatal kistler

Brankiyal kist

Tiroglossal kist

Kemiklere özgü kistik oluşumlar

Soliter kemik kisti

Anevrizmal kemik kisti

Odontogen tümörler

Odontogenezis biyolojisi

Odontogen tümörlerin sınıflandırılması

Benign odontogen tümörler - Odontogen epitelyal tümörler

Ameloblastoma

Skuamöz odontogen tümör

Kireçlenen epitelyal odontogen tümör (Pindborg tümörü)

Adenomatoid odontogen tümör

Gölge hücreli odontogen tümör

Benign odontogen tümörler - Odontogen epitel ve odontogen mezenkim içeren tümörler

Ameloblastik fibroma

Ameloblastik fibro-odontoma

Odontoma

Benign odontogen tümörler - Odontogen mezenkim üstünlüğü olan tümörler

Odontogen fibroma

Odontogen miksoma/miksofibroma

Sementoblastoma

Sementleşen fibroma

 Malign odontogen tümörler - Odontogen epitelyal tümörler

Malign ameloblastoma

Primer santral karsinom

Berrak hücreli odontogen karsinom

Ameloblastik sarkoma

Ameloblastik dentino-sarkoma

Odontogen karsinosarkom

Sementosarkom

Tartışmalı odontogen oluşumlar

Kemik displazileri ve Dev hücreli lezyonlar

Fibro-osseöz ve semento-osseöz displaziler

Fibröz displazi

Periapikal sement displazisi

Florid semento-osseöz displazi

Dev hücreli lezyonlar

Dev hücreli reparatif granulom

Hiperparatiroidizm

Cherubism

Kemik tümörleri

Kemiklerin selim tümörleri

Osteokondroma

Osteoblastoma

Kemikleşen (ossifying) fibroma

Desmoplastik fibroma

Kemiğin dev hücreli tümörü

Santral hemangioma

Langerhans hücreli histiositozis

Kemiklerin habis tümörleri

Osteosarkoma

Kondrosarkoma

Fibrosarkoma

Ewing sarkomu

Post-irradyasyon sarkomları

Kemiklerin metastatik tümörleri

Temporomandibuler eklem hastalıkları

Oluşum kusurları

Artropatiler

Pigmentli villonodüler sinovit

Sinovyal kondromatozis

Sinovyal tümörler

Tükürük bezlerinin hastalıkları

Sialolithiasis

Xerostomia

Akut hiposalivasyon

Kronik hiposalivasyon

Tükürük bezi yangıları

Tükürük bezlerinin infeksiyon hastalıkları

Tükürük bezlerinin granülomatöz yangıları

Tükürük bezlerinin immun sistem kökenli hastalıkları

Çevresel etkenlere bağlı patolojiler

 Tükürük bezi Kistleri ve Kistik oluşumları

Mukosel

Ranula

Sialokist

Tükürük bezlerinin polikistik hastalığı

HIV kökenli kistik tükürük bezi hastalığı

Tükürük bezi tümörleri

Selim tümörler

Habis tümörler

Yararlanılan KAYNAKLAR ayrı bölümde verilmiştir.